Rhaglen a chofnodion

Derbyn ymddiheuriadau am absenoldeb.

Y Cynghorwyr Craig ab Iago, Elwyn Edwards, Alan Jones Evans, Charles Jones, Eric Merfyn Jones a Sion Jones.

Derbyn unrhyw ddatganiad o fuddiant personol.

Ni dderbyniwyd datganiad o fuddiant personol gan unrhyw aelod oedd yn bresennol.

Ystyried adroddiad y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd (a Iaith)  (ynghlwm).

Cyflwynwyd – adroddiad y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd (ac Iaith) yn cyflwyno crynodeb o’r Hysbysiad Cydymffurfio a’r prif bwyntiau y gofynnid i’r pwyllgor eu trafod ac ymateb iddynt.

Nodwyd y byddai ymgynghori hefyd gyda’r Grŵp Rheoli a’r Tîm Rheoli Corfforaethol cyn i’r Aelod Cabinet ymateb yn ffurfiol i’r ymgynghoriad ar ran y Cyngor.

Yn ystod y drafodaeth, nodwyd y sylwadau a ganlyn gan aelodau ar gynnwys y safonau:-

1.       Cyflenwi Gwasanaethau (1-87)

·         Safonau 2, 3, 21, 28, 32, 72 – Mae’r egwyddor o gyflenwi gwasanaethau yn ôl yr angen yn hytrach nag yn ôl y dewis yn egwyddor sylfaenol, a dylai fod yn egwyddor drwy Gymru gyfan.  Os rhoddir dewis, mae pobl yn dueddol o ddweud nad oes ots ganddynt, a gallai hynny arwain at leihau’r defnydd o’r Gymraeg. 

·         Safon rhif 12 – Awgrymir bod lle i roi’r Gymraeg flaenaf wrth hysbysebu rhifau ffôn, llinellau cymorth neu wasanaethau canolfannau galwadau.

·         Safon 30 – Mae’r Cyngor yn darparu cyfieithu ar y pryd ym mhob cyfarfod cyhoeddus a gynhelir, ac mae’r Gymraeg wedi ei normaleiddio i’r graddau fod y cyhoedd yn gwbl ymwybodol bod modd iddynt siarad Cymraeg mewn cyfarfodydd cyhoeddus a gynhelir gan y Cyngor.

·         Safon rhif 49 – Nid yw’n arferol i’r Cyngor hwn lunio fersiwn Cymraeg a Saesneg o ddogfen ar wahân.

·         Safonau 67-68 – Yn unol â Chynllun Iaith y Cyngor, mae holl staff y derbynfeydd yn gwbl ddwyieithog.  O ganlyniad, nid yw’r staff yn gwisgo bathodynnau i ddangos bod gwasanaeth Cymraeg ar gael, ac nid oes arwyddion yn datgan fod croeso i bersonau ddefnyddio’r Gymraeg yn y dderbynfa.  Unwaith eto, mae lle i ddadlau bod polisi’r Cyngor fel ag y mae yn fwy na digonol ar gyfer y gofynion.

·         Cyffredinol –

·         Mae Cynllun Iaith y Cyngor eisoes yn mynd y tu hwnt i ran helaeth o’r safonau hyn.  Dylid sicrhau nad yw geiriad y safonau yn glastwreiddio’r Cynllun Iaith a’u bod yn adlewyrchu’r sefyllfa sydd wedi datblygu yn naturiol yng Ngwynedd dros y blynyddoedd drwy arferiad a gweithdrefnau.

·         Rhaid cadw mewn cof y trefniadau ad-drefnu ar gyfer yr Awdurdodau Lleol ac effaith bosib’ hyn ar gydymffurfiad â’r Safonau maes o law.

2.       Llunio Polisi (88-97)

·         Croesawir y ffaith bod y Cyngor yn llunio polisïau sydd ddim yn trin y Gymraeg yn llai ffafriol na’r Saesneg fel mater o drefn, ond cytunwyd y byddai ffurfioli’r drefn drwy roi strwythur mewn lle i brofi bod ystyriaeth lawn wedi’i roi i’r Gymraeg, yn ffordd o hybu hynny mewn ffordd gadarnhaol.

·         Na ddymunir creu gwaith papur ychwanegol, ond yn hytrach gellid plethu cyfundrefn i dystiolaethu i’r drefn bresennol o gyflwyno polisïau i’r Cabinet.

3.       Gweithredu (98-144)

·         Dylai’r safonau ganiatáu i’r Cyngor hwn barhau i weithredu yn unol â’i Gynllun Iaith o safbwynt gweinyddiaeth fewnol oherwydd gallai rhoi’r pwyslais ar ‘ddewis’ iaith effeithio yn negyddol ar statws y Gymraeg yn hytrach na’i chryfhau drwy arwain at aelodau o staff yn dewis derbyn gwybodaeth yn Saesneg yn hytrach nag yn Gymraeg.

·         Y gallai’r ffaith y byddai gan  ...  gweld y cofnod llawn ar gyfer eitem 3.