Agenda item

Cyflwyno adroddiad Uwch Reolwr Refeniw a Risg.

Gosodwyd cefndir a chyd-destun i’r adroddiad gan yr Uwch Reolwr Refeniw a Risg.

Nodwyd bod camau gweithredu ar gyfer y meysydd oedd â blaenoriaeth uchel neu ganolog wedi eu nodi yn y datganiad. Eglurwyd y byddai’r meysydd yma yn derbyn sylw wrth lunio Cynllun Strategol newydd y Cyngor gan gynnwys prosiectau i ymdrin â hwy.

Nododd y Prif Weithredwr ei fod yn cadeirio’r Grŵp Asesu Trefniadau Llywodraethu a bod y datganiad gerbron yn gynnyrch gwaith sylweddol.

Yn ystod y drafodaeth ddilynol nododd yr aelodau'r prif sylwadau canlynol:

·         O safbwynt risg llywodraethu ‘Bod yn agored’, fe ddylid ail-edrych ar y gofyn yn y cyfansoddiad i chwarter yr aelodaeth bleidleisio o blaid cynnal pleidlais gofrestredig yng nghyfarfodydd y Cyngor Llawn. Cydnabod na fyddai’n bosib gwneud yn y pwyllgorau eraill ond oherwydd bod system electronig mewn lle yn Siambr Dafydd Orwig fe ddylai pob un pleidlais yng nghyfarfodydd y Cyngor Llawn fod yn gofrestredig;

·         Bod angen ail-edrych ar y sgôr risg a nodir o dan ‘Diwylliant’, o’r farn nad oedd y dystiolaeth a nodir yn y datganiad yn cyfiawnhau sgôr mor uchel;

·         A oedd y datganiad yn ddogfen gyhoeddus?

·         Byddai cynnwys enghreifftiau o weithrediaeth yn egluro’n well i bobl pam fod risg yn derbyn sgôr;

·         O ran cysondeb y datganiad, fe nodir o dan ‘Ymgysylltu’ bod ymarferiad Her Gwynedd yn hynod o lwyddiannus tra nodir o dan ‘Atebolrwydd’ dim ond 2,000 o drigolion ymatebodd allan o boblogaeth 18+ o bron i 100,000.

Ymatebodd y swyddogion i’r sylwadau fel a ganlyn:

·         Byddai’n rhaid ystyried y mater fel eitem ffurfiol yn y Pwyllgor gydag adroddiad yn cloriannu manteision ac anfanteision cynnal pleidlais gofrestredig ar gyfer pob un pleidlais yng nghyfarfodydd y Cyngor Llawn;

·         Annog aelodau i fynychu hyfforddiant yng nghyswllt Ffordd Gwynedd ar 5 Gorffennaf 2017. Yn gyffredinol nid oedd y meddylfryd corfforaethol yn rhoi pobl Gwynedd yn ganolog, drwy newid diwylliant y Cyngor byddai’r sgôr risg yn gostwng. Roedd nifer uwch o blant yn mynd i ofal yng Ngwynedd o gymharu â chynghorau eraill. Diwylliant yn fater oedd wir angen sylw. Fe ddiwygir y dystiolaeth yn y datganiad i gyfleu hyn yn well;

·         Byddai’r datganiad yn ymddangos ar wefan y Cyngor ac yn cael ei gynnwys efo’r datganiadau ariannol;

·         Fe gynhwysir enghreifftiau o dan ‘Diwylliant’ ac os oedd aelodau yn cyfeirio at risgiau penodol eraill fe ellir nodi enghreifftiau ond fe geisir cadw’r ddogfen yn fyr;

·         Yng nghyd-destun ‘Ymgysylltu’ roedd yr ymateb yn dda iawn o gymharu ag ymgynghoriadau eraill ond o ran ‘Atebolrwydd’ nid oedd yn arbennig o dda.

PENDERFYNWYD:

(i)     cymeradwyo’r Datganiad Llywodraethu Blynyddol ar gyfer 2016/17;

(ii)    argymell bod Arweinydd y Cyngor a’r Prif Weithredwr yn arwyddo’r datganiad;

(iii)  dylid derbyn adroddiad yng nghyswllt diwygio cyfansoddiad y Cyngor i alluogi pob pleidlais yng nghyfarfodydd y Cyngor Llawn i fod yn gofrestredig heb y gofyn i chwarter yr aelodaeth bleidleisio o blaid cynnal pleidlais gofrestredig.