Agenda item

Yn unol â’r Rhybudd o Gynnig a dderbyniwyd oddi wrtho o dan Adran 4.20 y Cyfansoddiad, bydd y Cynghorydd Owain Williams yn cynnig fel a ganlyn:-

 

“Bod y Cyngor yn gofyn i Gabinet Cyngor Gwynedd ystyried ail-edrych ar eu polisi ynglŷn â gosod contractau allan i gyflenwyr bwyd yn ein hysgolion a’r flaenoriaeth a roddir i gwmniau bach lleol.  

 

Y rhesymeg tu ôl i hyn yw’r ffaith eu bod yn honni eu bod yn rhoi blaenoriaeth i gwmnïau bach lleol yn hytrach na chwmnïau mawr.  Mae hyn yn hanfodol bwysig oherwydd bod rhai cwmnïau yn cyflenwi bwydydd a fewnforiwyd yn arbennig felly cigoedd. Ni ellir pwysleisio’n ormodol y pwysigrwydd o allu olrhain tarddiad pob math o gig gan gofio am helyntion a pheryglon i blant ac oedolion o fwyta cig a heintiwyd e.e. clefyd y gwartheg gwallgof.  Oferedd a sinicrwydd ydyw dadlau fod pris y cigoedd a gyflenwir gan gwmnïau mawr yn rhatach wedyn; pa bris a roddir ar ddiogelwch ac iechyd plant?”

 

(a)     Cyflwynwyd y rhybudd o gynnig a ganlyn gan y Cynghorydd Owain Williams o dan Adran 4.20 y Cyfansoddiad, ac fe’i eiliwyd:-

 

“Bod y Cyngor yn gofyn i Gabinet Cyngor Gwynedd ystyried ail-edrych ar eu polisi ynglŷn â gosod contractau allan i gyflenwyr bwyd yn ein hysgolion a’r flaenoriaeth a roddir i gwmnïau bach lleol.

Y rhesymeg tu ôl i hyn yw’r ffaith eu bod yn honni eu bod yn rhoi blaenoriaeth i gwmnïau bach lleol yn hytrach na chwmnïau mawr.  Mae hyn yn hanfodol bwysig oherwydd bod rhai cwmnïau yn cyflenwi bwydydd a fewnforiwyd yn arbennig felly cigoedd.  Ni ellir pwysleisio’n ormodol y pwysigrwydd o allu olrhain tarddiad pob math o gig gan gofio am helyntion a pheryglon i blant ac oedolion o fwyta cig a heintiwyd e.e. clefyd y gwartheg gwallgof.  Oferedd a sinicrwydd ydyw dadlau fod pris y cigoedd a gyflenwir gan gwmnïau mawr yn rhatach wedyn; pa bris a roddir ar ddiogelwch ac iechyd plant?”

 

Galwodd aelod ar y cynigydd i ddileu ail baragraff ei gynnig ar y sail:-

 

·         Bod y cynnwys yn ffeithiol anghywir gan fod gwybodaeth glir ynglŷn â tharddiad pob cig ar y labeli y dyddiau hyn.

·         Bod gwneud haeriad bod modd i’r Cyngor fynd heibio’r holl reoliadau tynn ynglŷn â gwerthu cig yn gwbl afresymol.

 

Nododd y cynigydd nad oedd yn fodlon dileu’r ail baragraff.

 

Cynigiwyd ac eiliwyd gwelliant i ddileu’r ail baragraff ac i ddiwygio’r paragraff cyntaf i ddarllen fel a ganlyn:-

 

“Bod y Cyngor yn gofyn i Gabinet Cyngor Gwynedd ddwysau yn eu hymdrechion i gadw’r budd yn lleol gan gydweithio hefo, a grymuso cwmnïau bach lleol i allu cystadlu am y tendrau.”

 

Yn ystod y drafodaeth ar y gwelliant, nododd yr Aelod Cabinet Economi:-

 

·         Nad mater o ddewis oedd hyn, eithr proses fusnes gyfreithiol, ac er y byddai wedi bod yn ddewis hawdd i Wynedd bwrcasu ar lefel Gogledd Cymru, ‘roedd y Cyngor wedi llwyddo yn eu hachos busnes i symud oddi wrth hynny gan nad oedd y drefn yn gweddu i fusnesau llai eu maint yn y sir.

·         Ymhellach i hyn, y rhannwyd y sir yn dalpiau llai er mwyn rhoi cyfle i fusnesau dendro a chafwyd sesiynau cyfarfod y prynwyr, ac ati, i godi ymwybyddiaeth, a bu cryn dipyn o waith gan swyddogion y Cyngor hwn i rymuso’r busnesau.

·         Nad oedd yn bosib’ yn gyfreithiol i’r Cyngor roi mewn cytundeb bod cwmni yn cael y gwaith oherwydd ei fod yn gwmni lleol, ond ‘roedd modd gwyro’r drefn tuag at roi amodau ffafriol iddynt.

·         Bod ail baragraff y cynnig gwreiddiol yn anghyfiawn ac yn codi bygythion ymhlith rhieni plant yn yr ysgolion.

·         Er bod rhai cwmnïau bychain wedi colli contractau, bod yna gwmni lleol yng Ngwynedd hefyd wedi ennill y contract a bod y math yma o ddatganiad mewn dogfen gyhoeddus gan y Cyngor yn sarhad i’w proffesiynoldeb hwy a’u cyfle i dyfu o fewn y sir hon.

 

Codwyd rhai pwyntiau gan aelodau eraill hefyd, megis:-

 

·         Bod modd olrhain tarddiad pob cig yn y wlad hon ac y dylid rhoi pob anogaeth a chefnogaeth i fusnesau lleol i’w galluogi i dendro yn llwyddiannus am fusnes lleol.

·         Bod modd i’r Cyngor roi mwy o bwyntiau i fusnes lleol ond nad oedd ymrwymiad cadarn wedi’i roi bod y cynnyrch fydd yn cael ei ddefnyddio yn cael ei wireddu yn lleol.

·         Bod angen cadw a chefnogi busnesau bach drwy flaenoriaethau’r cymorth sydd ei angen arnynt.

·         Bod angen edrych ar ba gytundebau sydd wedi’u rhoi i gwmnïau y tu allan i’r sir gan sicrhau yn y dyfodol bod cyflenwr o fewn y sir â’r gallu a’r ymroddiad i wneud y gwaith.

·         Na ddylai’r Cyngor roi’r gwaith allan i unrhyw gyflenwyr heb weld y pasbortau priodol.

·         Bod angen cefnogi cwmnïau bach ac oni fyddai’n decach rhannu’r gacen yn hytrach na gosod y contract yn ei gyfanrwydd i un cwmni?

·         Bod dyletswydd ar y Cyngor i weithredu yn rhagweithiol a sicrhau ein bod yn prynu’n lleol.

·         Y dylid cadw at yr egwyddor o gefnogi busnesau lleol cyn belled ag y gellir gan hefyd sicrhau bod y bwydydd sy’n cyrraedd yr ysgolion yn deilwng ar gyfer y plant.

·         Y golygai rheoliadau bwyd yn y wlad hon fod y bwyd o ansawdd arbennig o dda.

·         Bod y Cyngor hwn ymhlith y gorau yng Nghymru o ran prynu’n lleol ac yn awyddus i sicrhau hyd yn oed gwell perfformiad.

 

Pleidleisiwyd ar y gwelliant ac fe gariodd.

 

Cynigiodd cynigydd y rhybudd o gynnig gwreiddiol welliant i ychwanegu at y cynnig bod y Cabinet yn edrych i mewn i darddiad cigoedd ac yn monitro’r tarddiad hwnnw.

 

Eiliwyd y gwelliant.

 

Mewn ymateb, nododd aelodau fod trefniadau manwl eisoes yn eu lle i fonitro tarddiad cigoedd.

 

Pleidleisiwyd ar y gwelliant ac fe ddisgynnodd.

 

Pleidleisiwyd ar y cynnig gwreiddiol ac fe gariodd.

 

PENDERFYNWYD bod y Cyngor yn gofyn i Gabinet Cyngor Gwynedd ddwysau yn eu hymdrechion i gadw’r budd yn lleol gan gydweithio hefo, a grymuso cwmnïau bach lleol i allu cystadlu am y tendrau.