Agenda item

I roi trosolwg i Aelodau o weithgareddau Partneriaeth Diogelwch Cymunedol (PDC) Gwynedd a Môn am y cyfnod 2023/24.

1.    Derbyn yr adroddiad a’r dogfennau atodol gan nodi’r sylwadau a gyflwynwyd yn ystod y drafodaeth.

2.    Cefnogi’r blaenoriaethau a chyfeiriad y gwaith i’r dyfodol.

 

Cyflwynwyd yr adroddiad gan Aelod Cabinet Oedolion, Iechyd a Llesiant, Uwch Swyddog Gweithredol Partneriaeth Diogelwch Cymunedol Gwynedd a Môn a Phennaeth Cynorthwyol Diogelu, Sicrwydd Ansawdd, Iechyd Meddwl a Diogelwch Cymunedol. Tynnwyd sylw yn fras at y prif bwyntiau canlynol:

 

Atgoffwyd yr Aelodau o’r angen i graffu gwaith y Bartneriaeth yn ei gyfanrwydd yn hytrach na manylu ar unrhyw gorff neu sefydliad penodol.

 

Eglurwyd bod y bartneriaeth wedi ei ffurfio yn unol â Deddf Trosedd ac Anrhefn 1998 sy’n gosod dyletswydd statudol ar Awdurdodau Lleol i weithio mewn partneriaeth gyda’r Heddlu, Gwasanaeth Iechyd, Gwasanaeth Prawf a Gwasanaeth Tân ac Achub i roi sylw i agenda diogelwch cymunedol lleol. Mae prif gyfrifoldebau’r bartneriaeth yn cynnwys: Trosedd ac Anrhefn, Camddefnyddio Sylweddau, Lleihau Aildroseddu, lleihau trais difrifol a sefydlu Adolygiadau Dynladdiad Domestig (DHR).

 

Nodwyd nad oes gan y bartneriaeth gyllid penodol ac yn ddibynnol ar grantiau rhanbarthol a chenedlaethol. Eglurwyd mai’r unig gomisiynu a wneir gan y bartneriaeth yw cynnal yr Adolygiadau Dynladdiad Domestig. Yn anffodus, esboniwyd bod y bartneriaeth yn gweithio ar 5 Adolygiad Dynladdiad Domestig eleni a nodwyd ei fod yn anochel bod gan y gwaith oblygiadau sylweddol a pharhaus ar adnoddau’r bartneriaeth.

 

Cydnabuwyd mai’r brif her sy’n wynebu’r bartneriaeth ar hyn o bryd ydi’r gwahanol fathau o droseddau sy’n digwydd o fewn ein cymunedau. Manylwyd bod datblygiadau technolegol wedi cynyddu’r cyfleoedd ble all pobl gael eu cam fanteisio gan Grwpiau Trosedd Cyfundrefnol. Ymhellach, ystyriwyd bod yr argyfwng costau byw yn cyfrannu at ffigyrau troseddau o fewn y maes diogelwch cymunedol.

 

Cadarnhawyd bod y Bartneriaeth yn gweithredu yn unol â chynllun blynyddol, sy’n seiliedig ar flaenoriaethau Strategaeth Bwrdd Gogledd Cymru Mwy Diogel. Nodwyd mai’r blaenoriaethau ar gyfer cynllun blynyddol 2023/24 ydi:

·       Atal Troseddau ac Ymddygiad Gwrthgymdeithasol

·       Mynd i’r Afael â Throseddau Treisgar

·       Mynd i’r Afael â Throseddau Cyfundrefnol Difrifol

·       Diogelu ac adeiladu cymunedau gwydn a chynnal diogelwch y cyhoedd.

 

Cyfeiriwyd at ffigyrau troseddu cyfredol gan nodi bod trais yn erbyn person wedi gostwng yn gyffredinol yng Ngwynedd o’i gymharu â’r flwyddyn flaenorol. Nodwyd hefyd bod cynnydd o 15.4% yn nhroseddau ‘Dwyn a thrin’ o’i gymharu â llynedd, ac ystyriwyd bod hyn yn ganlyniad i fwy o achosion troseddau manwerthu. Eglurwyd bod hyn yn dilyn yr ystadegyn bod lladrata o siopa wedi cynyddu 43% eleni o’i gymharu â llynedd, gyda chynnydd cyffredinol o 35% ar draws y rhanbarth. Manylwyd bod yr argyfwng costau byw yn cael ei ystyried fel un o’r ffactorau mwyaf blaenllaw dros y cynnydd hwn. Cydnabuwyd bod troseddau manwerthu bellach yn flaenoriaeth i’r heddlu ac mae gwaith sylweddol ar droed er mwyn sicrhau bod y ffigyrau hyn yn gwella. Sicrhawyd bod trigolion yn cael eu hysbysu o unrhyw gymorth sydd ar gael, a banciau bwyd lleol ble mae’n briodol.

 

Adroddwyd bod nifer o gymunedau Gwynedd yn tan-adrodd ar y digwyddiadau o fewn eu cymunedau. Cydnabuwyd bod hyn yn her i’r bartneriaeth mewn sawl maes megis trais yn y cartref, ble mae sawl digwyddiad yn mynd heibio cyn i ddioddefwyr chwilio am gefnogaeth. Pwysleisiwyd ei fod yn allweddol bod pobl yn adrodd ar ddigwyddiadau i’r heddlu drwy alw 101 neu gwblhau ffurflen electronig.

 

Nodwyd bod ymddygiad gwrthgymdeithasol wedi gostwng 12.6% y flwyddyn hon ond pwysleisiwyd bod y ffigwr hwn yn cael ei fesur yn rheolaidd oherwydd ei fod yn seiliedig ar nifer o alwadau sy’n cael eu gwneud i’r heddlu.

 

Cadarnhawyd bod ffocws wedi cael ei roi eleni ar Ddyletswydd Trais Difrifol a ddaeth i rym ym mis Ionawr 2023. Esboniwyd bod dull rhanbarthol wedi cael ei fabwysiadu er mwyn cyfarch y disgwyliadau o ddeall darlun lleol o drais difrifol ar ffurf asesiad anghenion a pharatoi strategaeth mewn ymateb. Pwysleisiwyd bod y rhain wedi cael eu datblygu erbyn diwedd Ionawr 2023 a bellach yn nwylo’r Swyddfa Gartref. Nodwyd bod angen cydgordio gweithrediad y strategaeth yn lleol gyda phartneriaid. Cyfeiriwyd hefyd bod y bartneriaeth yn dymuno defnyddio’r dyletswyddau hyn er mwyn ail-gyflwyno rhaglenni addysgol mewn ysgolion.

 

Ymfalchïwyd bod y bartneriaeth wedi bod yn llwyddiannus i dderbyn arian o’r Gronfa Ffyniant Cyffredin er diben ehangu’r system Teledu Cylch Cyfyng. Eglurwyd bod hyn yn cyd-fynd gyda nod un o Genhadaeth Lefelu i Fyny’r Deyrnas Unedig sef y bydd lladdiadau, trais difrifol, a throseddau yn y gymdogaeth wedi gostwng erbyn 2030. Pwysleisiwyd bod lleoliadau wedi cael eu hadnabod ble mae troseddau’n digwydd neu ble nad yw pobl yn teimlo’n ddiogel ble ellir ychwanegu teledu cylch cyfyng ychwanegol.

 

Cyfeiriodd aelod at y data trosedd meddiangar gan dynnu sylw bod cynnydd yn yr achosion yng Ngwynedd, yn enwedig yn y data ar gyfer lladradau gyda chynnydd o 60%. Amlygodd bod gostyngiad i’w weld ar draws Gogledd Cymru o dan nifer o’r penawdau. Awgrymodd y dylid monitro’r sefyllfa a chymharu gyda data hanesyddol rhag ofn bod tuedd yn datblygu. Nodwyd wrth wneud hyn gellir edrych i mewn i’r rhesymau am y cynnydd a beth ellir ei wneud i’w atal rhag cynyddu ymhellach.

 

Mynegwyd pryder ar ran y bartneriaeth bod niferoedd trais yn y cartref ar gynnydd a bod rhwystredigaethau yn codi wrth ymdrechu i ddarparu cymorth angenrheidiol. Eglurwyd bod cymorth o’r fath yn cael ei ariannu o dan  ffrwd gwaith cefnogaeth symudol y Grant Cymorth Tai ond nid yw ei gyfraddau wedi cael ei ddiwygio i ystyried chwyddiant. Cadarnhawyd bod y mater hwn yn cael ei flaenoriaethu gan fyrddau’r bartneriaeth a bod trafodaethau rhanbarthol a chenedlaethol yn digwydd ar y mater

 

Eglurwyd bod y gwasanaeth Safonau Masnach yn cydweithio gyda Heddlu Gogledd Cymru ar brosiect atal galwadau ar gyfer unigolion y nodwyd eu bod yn darged neu’n ddioddefwyr galwadau di-wahoddiad drwy brydlesu atalwyr galwadau. Cydnabuwyd mai oddeutu 10 dioddefwr sydd wedi derbyn atalwyr galwadau ar hyn o bryd ond gobeithir bydd y cymorth hwn yn cynyddu yn y dyfodol.

 

Mewn ymateb i ymholiad, cyfeiriwyd at Gynllun Lesu Preifat sydd yn cael ei ddatblygu gan Tim Digartrefedd yr Adran Tai ac Eiddo. Manylwyd mai nod y cynllun yw dod a mwy o landlordiaid preifat i osod eu tai fel opsiwn i ailgartrefu’r rhai sy’n ddigartref a lleihau’r defnydd o wely a brecwast a’r costau ynghlwm a hynny.

 

Mewn ymateb i ymholiad am ddefnydd o ddata a gasglwyd gan fudiadau yswiriant cefn gwlad, cadarnhawyd nad yw’r bartneriaeth yn derbyn y wybodaeth yma. Cydnabuwyd bod lladrata a materion cefn gwlad yn flaenoriaeth i’r bartneriaeth. Cytunwyd i ddarparu cysylltiadau Heddlu Cefn Gwlad i aelodau.

 

Amlygodd aelod yr angen i wahaniaethu rhwng data trais rhywiol diweddar a hanesyddol yn yr adroddiad.

 

Sicrhawyd byddai’r swyddogion yn cysylltu gyda’r heddlu er mwyn derbyn mwy o wybodaeth am yr isod cyn adrodd yn ôl i’r Aelodau, yn dilyn ymholiadau:

·       Os yw’r heddlu yn cymharu data niferoedd troseddau gwrth cymdeithasol gyda digwyddiadau o dan effaith alcohol neu gyffuriau.

·       Darparu ffigyrau manwl ar gyfer gwahanol ardaloedd yng Ngwynedd, os ydynt ar gael.

·       Derbyn gwybodaeth am drawstoriad oedran troseddwyr yng Ngwynedd.

 

Cadarnhawyd byddai’r wybodaeth yma yn cael ei gynnwys yn adroddiad blwyddyn nesaf.

 

PENDERFYNWYD:

 

1.     Derbyn yr adroddiad a’r dogfennau atodol gan nodi’r sylwadau a gyflwynwyd yn ystod y drafodaeth.

2.     Cefnogi’r blaenoriaethau a chyfeiriad y gwaith i’r dyfodol.