Agenda item

Ystyried Adroddiad Pennaeth Cefnogaeth Gorfforaethol

a)    Cyflwynwyd adroddiad gan Bennaeth Cefnogaeth Gorfforaethol i graffu trefniadau’r Cyngor i herio effeithlonrwydd ac atebolrwydd yr Awdurdod Tân. Nodwyd bod gan yr Awdurdod Tân yr hawl i osod praesept ar gynghorau Gogledd Cymru er mwyn talu am y gwasanaeth. Mae’r praesept yma yn cyfrif yn erbyn gwariant y Cyngor.  Eglurwyd bod hyn yn wahanol i braesept yr Awdurdod Heddlu sydd yn cael codi praesept ar wahân. Fel enghraifft, amlygwyd praesept y Gwasanaeth Tân ar Gyngor Gwynedd yn 2015/16 yn £5,603,000. Felly byddai pob cynnydd o 1% yn £56,030 pellach i’r Cyngor ei ganfod mewn toriadau neu godiad treth

b)    O ran herio effeithlonrwydd y Gwasanaeth Tân, fel pob gwasanaeth arall o fewn y Cyngor, rhaid ystyried os oes cyfleoedd i fod yn fwy effeithlon. Er hynny, ar gyfer y Gwasanaeth Tân nid yw’r cyfle gennym fel Cyngor ac felly rhaid ymddiried yn ein cynrychiolwyr ar yr Awdurdod i sicrhau bod hynny ‘n digwydd. O ganlyniad , gwahoddwyd cynrychiolwyr y Cyngor ar yr Awdurdod i’r Pwyllgor hwn er mwyn cynnal asesiad cychwynnol o’r  wybodaeth sydd ganddynt fod y gwasanaeth yn effeithlon, a pha dystiolaeth sydd yna i gefnogi hynny. Holiwyd cynrychiolwyr y Cyngor am

-       Gynlluniau’r Awdurdod i geisio cynnydd pellach yn y praesept yn y blynyddoedd nesaf a’r  goblygiadau hynny i wasanaethau’r Cyngor ei hun

-       Drefniadau’r Awdurdod Tân ei hun ar gyfer herio effeithlonrwydd y Gwasanaeth a’r dystiolaeth ei fod mor effeithiol ag y gallai fod

-       Barodrwydd yr Awdurdod i edrych ar ardaloedd eraill tebyg sydd yn gwario llai i asesu a oes gwersi y gellir dysgu ganddynt

-       Y graddau y mae syniadau effeithlonrwydd pellach yn cael eu gwyntyllu

-       Rôl aelodau unigol o’r Cyngor yn craffu a sicrhau atebolrwydd ar drefniadau’r Awdurdod a’r graddau y maent yn medru gweithredu’r rolau hynny

c)    Mewn ymateb, amlygodd y cynrychiolwyr bod nifer o opsiynau yn cael eu cynnig o ran gwella effeithlonrwydd y Gwasanaeth Tân ac nad oedd cynrychiolwyr Gwynedd yn gefnogol i dderbyn cynnydd pellach i’r praesept. Nodwyd bod Is Banel Craffu wedi ei sefydlu o fewn y Gwasanaeth Tân i sicrhau tegwch wrth drafod opsiynau. Amlygwyd bod trafodaeth yr Is Bwyllgor yn cael i gyfeirio ymlaen i’r Panel Gweithredol ac yna ymlaen i’r Prif Bwyllgor. O ran cefnogaeth i rôl yr aelodau, nodwyd bod y cynrychiolwyr yn cysylltu â’r Adran Gyllid i gael gwybodaeth ynglŷn â materion ariannol. Ychwanegwyd bod y Gwasanaeth Tân erbyn hyn yn ymateb i geisiadau am wybodaeth. Hoffai’r cynrychiolwyr weld dyletswyddau cyllid y Gwasanaeth Tân yn cael eu  rhannu (ar hyn o bryd Conwy sydd yn gweinyddu). Prif amcan y cynrychiolwyr oedd gwarchod Gwynedd ac yn enwedig gwasanaethau cefn gwlad.

ch)  Yn ychwanegol, amlygodd yr Uwch Reolwr Democratiaeth a Chyflawni bod Prif  Weithredwr y Cyngor wedi derbyn llythyr yn nodi presenoldeb y cynrychiolwyr i gyfarfodydd yr Awdurdod. Ymddengys pryder yng nghyd-destun presenoldeb  un o gynrychiolwyr Gwynedd.

PENDERFYNWYD,

i)         Datgan bodlonrwydd y Pwyllgor gyda’r herio y mae cynrychiolwyr y Cyngor ar yr Awdurdod Tan wedi bod yn ei wneud hyd yma gan eu hannog i barhau i wneud hynny

ii)        Argymell y dylai’r Awdurdod Tan wneud cais i’r Llywodraeth ganiatáu trefn wahanol ar gyfer codi praesept yr Awdurdod Tan na fyddai yn cael gymaint o effaith ar benderfyniadau trethi a gwario cynghorau unigol am eu gwasanaethau eu hunain.

iii)       Argymell i Arweinydd Plaid Cymru ddiwygio presenoldeb un o gynrychiolwyr Plaid Cymru ar yr Awdurdod Tan

Dechreuodd y cyfarfod am 10:00am a daeth i ben am 12:30pm