Agenda item
- Cyfarfod Pwyllgor Craffu Gofal, Dydd Iau, 6ed Mehefin, 2019 10.30 y.b. (Item 7.)
- Datganiadau o fuddiant ar gyfer eitem 7.
Aelod Cabinet: Y Cynghorydd Dafydd Meurig
I dderbyn adroddiad ar yr
uchod.
*10.35 – 11.35
(amcangyfrif amseru)
Cofnod:
Adroddiad cyffredinol er gwybodaeth gan yr
Aelod Cabinet, Oedolion, Iechyd a Llesiant. Cyflwynwyd yr adroddiad cyntaf yn
Nhachwedd 2018 gan yr Uwch Reolwr Busnes yn amlygu canfyddiadau cychwynnol y
gwaith a wnaethpwyd gan gwmni CELyn yn edrych ar recriwtio a chadw gofalwyr
gofal cartref.
Yn ehangach wedyn mae
‘Y Gweithlu a Recriwtio o fewn y maes Gofal’ yn un o flaenoriaethau Strategol y
Cyngor 2018-23 a phwrpas yr adroddiad yw cyflwyno rhaglen waith.
Disgwylir derbyn sylwadau gan yr Aelodau i’w
bwydo i’r pedwar ffrwd gwaith sef tâl ac amodau gwaith. Edrych ar eu sgiliau arbenigol, a proffil y
swydd, gan feddwl am y ffordd orau o gyfathrebu a marchnata recriwtio staff yn
y dyfodol.
·
Nododd yr Aelod Cabinet i gwestiwn gan Aelod bod
grŵp wedi ei sefydlu ac wedi dechrau ar y gwaith o fapio’r hyn sy’n
digwydd yn barod er mwyn adnabod unrhyw fylchau sy’n bodoli. Roedd y grŵp yn cynnwys swyddogion
allweddol o’r Uned Datblygu’r Gweithlu, adnoddau Dynol a Darparu Mewnol. Rhagwelid tynnu gwasanaethau eraill i mewn yn
ystod y misoedd nesaf.
·
Nododd y Rheolwr Cefnogi Aelodau a Chraffu, gan fod
y gwaith yma yn mynd ymlaen gan yr uned, daeth y pwyllgor i benderfyniad
flwyddyn ddiwethaf oedi'r ymchwiliad craffu i’r pwnc Anawsterau Recriwtio ar
hyn o bryd. Un elfen o bwysigrwydd sydd
angen ei gydnabod yn y gwaith mapio yw gwaith sylfaenol sydd wedi ei gomisiynu gan Grŵp Iechyd
Canolbarth Cymru. Roedd dau Aelod o’r
pwyllgor hwn wedi bod yn craffu ychydig ar y gwaith o fewn y grŵp, felly
roedd gan y Cynghorwyr profiadol hyn gyfraniad pwysig i’w wneud o fewn gwaith
mapio.
Camau
Penodol:
Disgwylid cwblhau’r gwaith mapio erbyn mis
Hydref 2019.
Tâl
ac Amodau Gwaith
Cyflwynwyd y drafodaeth ddilynol gan yr
Aelod Cabinet, gyda’r Uwch Reolwr Busnes, Oedolion Iechyd a Llesiant â
Rheolwr Gwasanaethau Ymgynghorol Cefnogaeth Gorfforaethol yn cyfrannu mewnbwn
mwy manwl ar y rhaglen waith.
·
Nodwyd bod y gwasanaeth o’r farn bod anghysondeb yn
amodau a thelerau gwaith y sector anibynnol a’r ddarpariaeth fewnol ar draws y maes. Nodwyd fod y gwaith trawsnewid gofal cartref yn anelu
i gysoni’r amrwyaieth sy’n bodoli er lles y sector.
·
Eglurwyd fod y gwaith o drawsnewid gofal cartref yn
rhoi’r ffocws ar dynnu gwastraff allan o’r system
gyfredol. Mae’r gwasanaeth o’r farn fod modd ariannu gwellainau mewn amodau a
thelerau gwaith trwy andabod yr elfennau hynny sydd ddim yn ychwanegu gwerth ac
ail ail ddefnyddio’r arian. Yn ogystal a gwella amodau
a thelerau gwaith dylai newid y ffordd fyddwn yn comisynu i’r dyfodol arwain at
roi sicrwydd gwaith tymor hirach i staff a phatrymau gweithio sy’n rhoi balans
bywyd a gwaith gwell. Nodwyd fod y gwaith ym maes
gofal catref yn fwy aeddfed na meysydd eraill ond fod y ffrwd gwaith yma yn
edrych hefyd ar draws y maes gofal megis Preswyl / Nyrio ac Anableddau Dysgu.
Roedd cynabyddiaeth y ffrwd gwaith yn uchelgeisiol ac yn mynd i fod yn
sialens.
Camau
Penodol:
Disgwylir cysoni lefelau cyflog y gofalwyr cartref ar draws y sectorau
erbyn Ebrill 2021.
Cynllunio’r
Gweithle – Sgiliau Arbenigol
Cytunwyd yn y cyfarfod, bod angen llwybr
gyrfaoedd da o fewn gofal gan ddarparu hyfforddiant a meithrin talent ein hunan, trwy gynlluniau hyfforddeion proffesiynol,
prentisiaethau a phrofiadau gwaith gan weithio gyda cholegau a
Phrifysgolion. Roedd enghraifft o hyn yn
bodoli yng Ngwynedd i fyfyrwyr cwrs MA Gwaith cymdeithasol, Therapyddion
Galwedigaethol.
·
Mynegodd Aelod bod angen marchnata'r gyrfaoedd hyn
i dynnu mewn dynion a marched. Ar hyn o
bryd mae’r rhan fwyaf o swyddi y maes gofal yn cael eu
cyflawni gan ferched.
·
Roedd yr Aelodau yn gweld hefyd bod anghysondeb
rhwng Gogledd a De Gwynedd o ran darpariaeth recriwtio staff.
·
Pwysleisiwyd y pwysigrwydd o drosglwyddo'r
negeseuon cywir i’r staff, wrth adlewyrchu'r newidiadau sydd ar y trothwy, gan
ddatblygu adnoddau cyfathrebu a marchnata da, a bod yr egwyddorion yn
ddealladwy.
·
Nododd y Swyddogion bod amser wedi ei ddyrannu i’r
Aelodau fynegi eu pryder o fewn sesiynau gweithdy ar y pwnc, gan annog bob
Aelod i fod yn bresennol.
·
Cytunwyd bod rhaid edrych ar y ffordd o dargedu'r
swyddi wrth farchnata gan edrych ar bwrpas y swydd a pham bod ei hangen.
Camau
Penodol:
Nodwyd rhagweld bydd y gwaith yma yn dechrau
yn ystod Gorffennaf ac Awst 2019.
Statws,
Delwedd a phroffil y Swydd
Nodwyd bod gofyn cyfreithiol i staff rheng
flaen y maes gofal ar draws Cymru fod yn gofrestredig
gyda Gofal Cymdeithasol Cymru. Roedd y
staff yn gweld bod mwy o ddisgwyliadau a chyfrifoldebau arnynt ond dim
chydnabyddiaeth ariannol yn dilyn. Er hyn nodwyd fod manteision i’r newid ac
fod hyn yn gallu cyfrannu tuag at godi statws swyddi yn y maes.
Gofynnwyd i’r Aelodau amlygu pryderon y
staff i’r gwasanaeth er mwyn edrych i mewn i’w pryderon ac ymateb yn ôl. Yn dilyn i bryder gael ei fynegi am allanoli
y ddarpariaeth gofal catref yn benodol, eglurodd yr Uwch Reolwr Busnes,
Oedolion Iechyd a Llesiant nad yw’r newid sydd ar droed yn golwyg newid y balans
sydd mewn lle ar hyn o bryd o ran canran y farchnad sy’n fewnol ac
anibynnol.
·
Nodwyd y byddai fod polisi iaith y Cyngor yn
berthnasol o ran y ddarpariaeth fewnol, a fydd disgyliadau ieithyddol ar y
sector anibynnol yn cael eu gosod a’u monitro trwy gytundebau.
·
Nododd Aelod bod recriwtio yn y maes
dementia yn broblem yn Ne Gwynedd.
Cadarnhawyd bod fforymau ar draws Gwynedd gydag iechyd mewn trafodaeth
ynglŷn â hyn. Ychwanegodd yr Aelod bod angen edrych i mewn ar gyfer system
hyfforddi well i ofalwyr cartref i’w addysgu ar wahanol sgiliau proffesiynol yn
y maes.
Camau
Penodol:
Gofalwyr Cartref yn gorfod bod yn
gofrestredig erbyn Mawrth 2020.
Gweithwyr Gofal Preswyl yn gofrestredig erbyn Mawrth 2022.
Yn ogystal ag
adrodd yn gyson i’r Cyfarfod Monitro Perfformiad mae angen monitro cynnydd y
rhaglen waith trwy adroddiadau perfformiad yr Aelod Cabinet. Mi fydd yr Aelod Cabinet yn defnyddio'r
Pwyllgor Craffu i adrodd ar lwyddiant y gwaith ond hefyd ar gyfer amlygu unrhyw
rwystrau sy’n atal y gwasanaeth i gyflawni'r camau yma. Ni fydd y mater yma yn dod
yn ôl i’w graffu.
Diolchodd y Cadeirydd i’r gwasanaeth am y
cyflwyniad a bod angen cyfleu yn ôl i’r Pwyllgor Craffu cyn mynd i’r Cabinet am
y rhesymau a godwyd gan yr Aelodau.
Dywedodd yr Aelod Cabinet y gellid cyfarfod
yn anffurfiol gyda’r Cadeirydd a’r Is-gadeirydd i drafod y sylwadau.
PENDERFYNWYD:
·
Aelod Cabinet i gyflwyno sylwadau’r Pwyllog i’r
Cyfarfod Monitro Perfformiad.
·
Derbyniwyd yr adroddiad.
Dechreuodd y cyfarfod am 10.30 y.b. a daeth i ben am 12.05 y.p.
Dogfennau ategol: