Agenda item
Cyflwyno’r wybodaeth ddiweddaraf i’r Pwyllgor am gwynion ac engreifftiau o lwyddiant wrth hybu defnydd o’r Gymraeg yng ngwasanaethau’r Cyngor.
Cofnod:
Cyflwynwyd yr
adroddiad gan y Swyddog Datblygu Iaith a nodwyd ei fod yn edrych ar gwynion a
chanmoliaeth law yn llaw, er mwyn gallu adnabod tueddiadau a rhoi darlun llawn
i’r aelodau o’r hyn sydd yn digwydd o fewn y Cyngor o safbwynt cydymffurfio
gyda’r Safonau a’r Polisi Iaith.
Canmoliaeth
Esboniwyd fod yr
adroddiad yn dangos dau achos penodol sydd wedi dod i sylw dros y misoedd
diwethaf lle mae swyddogion y Cyngor wedi mynd y tu hwnt i’r gofyn i hyrwyddo’r
Gymraeg ac i sicrhau bod trigolion yn cael gwasanaeth cyfrwng Cymraeg o safon:
1. Hyfforddiant diogelwch (IOSH): Cafodd y Gwasanaeth Iechyd, Diogelwch
a Llesiant eu cydnabod yng ngwobrau’r Cyngor ar ei Orau yn ddiweddar am eu
gwaith i sicrhau bod modd cael hyfforddiant IOSH yn gyfan gwbl drwy gyfrwng y
Gymraeg. Ers cryn amser, roedd staff y Cyngor wedi bod yn cynnal sesiynau
hyfforddi cyfrwng Cymraeg yn y maes hwn, ond yn gorfod defnyddio deunyddiau
Saesneg yn unig gan nad oedd y corff siartredig yn darparu deunyddiau dwyieithog.
Roedd y mater wedi ei gyfeirio at y Comisiynydd er mwyn cael eu cefnogaeth nhw
i ddwyn pwysau ar y darparwyr, ond yn y pen draw, ymdrechion swyddogion y
Cyngor, dynnodd sylw at ofynion y safonau a galwadau gan staff am ddeunyddiau
Cymraeg,
2.
Ffurflen ar-lein newydd direct.gov ar
gyfer Bathodyn Glas
Nodwyd bod Rheolwr Siopau Gwynedd a Galw
Gwynedd a’i swyddogion yn gweithio’n galed ar hyn o bryd i sicrhau bod y
ffurflen ar-lein newydd ar gyfer ceisiadau Bathodyn Glas yn cwrdd â gofynion y
Safonau a Pholisi’r Cyngor. Roedd y swyddogion wedi sylwi wrth brofi’r system
(cyn mynd yn fyw) bod nifer o wallau a chamgymeriadau gyda’r fersiwn Gymraeg,
ac mae’r Cyngor wedi gwrthod trosglwyddo i’r system ar-lein newydd heb i’r
newidiadau gael eu gwneud i gyrraedd y safon ddisgwyliedig. Maent wedi bod yn
cydweithio gyda’r uned gyfieithu a thîm y we i wirio’r system, ac wedi codi’r
mater efo’r darparwr gan gynnwys Llywodraeth Cymru. Mae trafodaethau yn parhau
ar hyn o bryd a’r system yn dal heb fynd yn fyw.
Cwynion
Ers dechrau 2019, derbyniwyd gohebiaeth gan Gomisiynydd y Gymraeg am
dair cwyn yn ymwneud efo’r Safonau Iaith.
Penderfynodd y Comisiynydd beidio ag ymchwilio ymhellach i’r cwynion ar
sail yr esboniadau isod:
1.
E-bost
safonol Saesneg yn unig wedi ei anfon mewn ymateb i e-bost Cymraeg anfonwyd at
GwE. Penderfynwyd peidio ag ymchwilio
wedi i’r Comisiynydd dderbyn gohebiaeth gan uned Gyfreithiol y Cyngor oedd yn
tynnu sylw at y ffaith nad oedd Safonau’r Cyngor yn berthnasol i GwE oherwydd
eu statws fel cydbwyllgor.
2.
Derbynneb
uniaith Saesneg wedi ei hanfon gan Bartneriaeth Prosesau Cosb Cymru. Esboniwyd bod hyn wedi digwydd o ganlyniad i
nam technegol ar ôl i’r gweinyddwyr wneud diweddariadau i’r system dalu. Roedd
y mater eisoes wedi dod i sylw’r Cyngor ac wedi ei ddatrys erbyn derbyn y
gŵyn gan y Comisiynydd, a chytunodd y Comisiynydd bod y Cyngor eisoes wedi
delio gyda’r mater yn briodol.
3.
Gwasanaeth
cynnal asesiadau a phrosesu ceisiadau Bathodyn Glas. Cadarnhaodd y Cyngor mai gwasanaeth dan
reolaeth y Llywodraeth yw hwn, a bod y Cyngor eisoes wedi derbyn sawl cwyn am y
gwasanaeth ac wedi cyfeirio pryderon am safon y gwasanaeth cyfrwng Cymraeg at y
Llywodraeth. Wedi'r ymateb, cytunodd y Comisiynydd nad oedd cyfrifoldeb ar y
Cyngor am y mater, ac maent wedi cyfeirio'r gŵyn a phryderon Cyngor
Gwynedd ymlaen at yr adran berthnasol yn y Llywodraeth.
PENDERFYNWYD:
Derbyn yr
adroddiad.
Dogfennau ategol: