Agenda item

Aelod Cabinet: Cynghorydd Dafydd Meurig

Ystyried adroddiad Uwch Reolwr Eiddo

Cyflwynwyd adroddiad gan yr Uwch Reolwr Eiddo yn manylu ar egwyddorion rheoli stad man ddaliadau y Cyngor. Nodwyd, yn 2008, bod adolygiad cynhwysfawr wedi ei       gynnal i edrych ar bwrpas y stad, ei pherfformiad ariannol a‘r trefniadau rheoli. Gyda      degawd wedi mynd heibio ers yr adolygiad, ystyriwyd mai amserol fyddai ail ymweld a’r             maes a chadarnhau’r rhesymeg sydd yn cefnogi pwysigrwydd parhau i ddarparu man ddaliadau yn y Sir.

Adroddwyd bod swyddog o fewn yr Uned Stadau wedi ei rhyddhau i gynorthwyo gyda      gwaith rheoli man ddaliadau’r Cyngor sydd wedi galluogi’r uned i roi mwy o sylw i       faterion ynglŷn a chynyddu incwm rent a delio gyda nifer o faterion cytundebol oedd  yn disgwyl sylw. Ategwyd mai trefniant dros dro yn unig oedd yr adnodd a’i fod ar draul            perfformiad ym meysydd gwaith eraill yr Uned Stadau.

Atgoffwyd yr aelodau mai Aelod Cabinet Amgylchedd sydd ar cyfrifoldeb am wneud penderfyniadau gweithredol rheoli man ddaliadau gyda phaneli ymgynghori wedi eu           sefydlu i gynorthwyo gyda materion megis gosod daliadau gwag neu ddirwyn   tenantiaethau i ben. Amlygwyd bod panel ar gyfer Meirionnydd a phanel ar gyfer            Dwyfor.

Nodwyd bod sefyllfa ariannol y stad wedi newid yn sylweddol dros y ddegawd ddiwethaf a bellach bod y stâd yn hunangynhaliol - yn creu incwm i’r Cyngor uwchlaw costau        rhedeg. Ategwyd pe byddai dymuniad i ail fuddsoddi yn y stad byddai hynny yn arwain at         yr angen i ddarganfod arbediad cyfwerth mewn maes arall. Pe byddai’r incwm yn     cynyddu yn y dyfodol (drwy adolygiadau rhent neu drosglwyddo i delerau newydd o dan y          cytundebau modern) gellid ystyried clustnodi’r swm ychwanegol i’w ail fuddsoddi yn y             stad.

Yn ystod y drafodaeth ddilynol, amlygwyd y sylwadau canlynol gan yr Aelodau unigol:

·         Bod yr adroddiad / diweddariad hir ddisgwyliedig i’w groesawu

·         Bod man ddaliadau yn cyfrannu at gadw pobl ifanc yn ein cymunedau gwledig gan roi cyfle iddynt weithio yn y byd amaeth

·         Awgrym i gadw yr adnodd staff a chadw’r elw fel bod gwariant yn cael ei ail fuddsoddi ar welliannau. Rhai o’r tai mewn cyflwr difrifol.

·         Ystyried targedu rhai o’r tai sydd angen llawer o waith gwella

·         Awgrym i sefydlu un panel ar draws y Sir gan sicrhau arbenigedd amaethyddol

·         Os oes cais i’r tenant fuddsoddi yn yr adeiladau rhaid rhoi mwy o sicrwydd na 5 mlynedd i’r tenant

·         Awgrym i osod y tiroedd

·         Bod angen cytuno cylch gorchwyl a chynnal trafodaethau i flaenoriaethu gwariant

·         Awgrym i sefydlu cwmni hyd braich i ddenu arian cyfalaf / grant fel ffordd ymlaen i wella a moderneiddio safonau. Nid yw rheoli man ddaliadau yn ofyn statudol ac felly mae sicrhau bod y stad yn hunangynhaliol yn hanfodol.

·         Gyda gosod ymddeoliad oed pendant o 65 rhaid adolygu’r cymal yma fel bod modd sicrhau bod y tenant yn cael cyfle i wneud cynllun busnes a chyd-fynd gyda gofynion cyfreithiol.

Mewn ymateb i gwestiwn ynglŷn a chanllawiau caeth ar gyfer gofynion statudol safonau   tai, nodwyd bod cyfrifoldeb statudol ar yr adran eiddo i gwrdd âr gofynion hyn. Ategwyd      mai un ffynhonnell cynnal a chadw sydd gan y Cyngor ac anodd yw blaenoriaethu’r       angen. Nodwyd bod yr uned yn cwrdd a’r ‘addas a phriodol’ ond dim a’r adnodd i godi    safonau.

Mewn ymateb i gwestiwn ynglŷn â sicrhau olyniaeth / etifeddiaeth, amlygwyd bod polisi    cefnogi olyniaeth yn cael ei ystyried

Cynigiwyd ac eiliwyd i sefydlu un panel ar draws y sir gyda chyfansoddiad clir a chylch    gorchwyl ehangach gyda’r bwriad, yn y tymor hwy, i ystyried cwmni hyd braich hyfyw. Ategwyd yr angen i gadw yr adnodd staff dros dro a bod unrhyw elw, sydd tu hwnt i’r hyn        sydd wedi ei glustnodi, yn cael ei fuddsoddi yn y stad.

            PENDERFYNWYD DERBYN YR ADRODDIAD

·         Sefydlu un panel ar draws y Sir gyda chyfansoddiad clir a chylch gorchwyl ehangach

·         Ystyried sefydlu cwmni hyd braich yn y tymor hwy.

·         Cadw yr adnodd staff dros dro

·         Unrhyw elw, tu hwnt i’r ffigwr sydd wedi ei glustnodi, yn cael eu ail fuddsoddi yn y stad.