Agenda item
Cyflwynwyd gan:Cyng. Peredur Jenkins
Penderfyniad:
Mabwysiadu’r
Cynlluniau oedd yn atodiadau 1 i 6, yn amodol ar ganlyniadau’r ymgynghoriad,
fel rhai y bydd yn rhaid i’r Cyngor eu cyflawni os am geisio sicrhau cyllideb
gytbwys yn 2019/20, gan ymgynghori ar y cynlluniau oedd yn atodiadau 3 i 6 yn
ystod mis Ionawr .
Cofnod:
Cyflwynwyd yr eitem
gan Cyng. Peredur Jenkins
PENDERFYNWYD
Mabwysiadu’r Cynlluniau oedd yn atodiadau 1 i 6, yn amodol ar
ganlyniadau’r ymgynghoriad, fel rhai y bydd yn rhaid i’r Cyngor eu cyflawni os
am geisio sicrhau cyllideb gytbwys yn 2019/20, gan ymgynghori ar y cynlluniau
oedd yn atodiadau 3 i 6 yn ystod mis Ionawr.
TRAFODAETH
Cyflwynwyd yr
adroddiad gan nodi fod angen yn flynyddol i gyllideb y Cyngor fod yn hafal.
Ychwanegwyd eleni fod y Cyngor yn rhagweld bwlch ariannol sylweddol ar gyfer
2019/20.
Mynegwyd ers
dechrau’r haf fod yr Aelodau Cabinet, y Cyfarwyddwyr a’r Penaethiaid Adran wedi
bod yn ystyried beth fyddai angen ei wneud er mwyn cyfarch y bwlch ariannol. Bu
i bob adran nodi sut y byddent yn darganfod 20% o’u cyllideb pe byddai angen
gwneud hynny. Mynegwyd fod y broses hon wedi bod yn broses anodd, ond trwyadl
a’i bod wedi gorfodi pob Adran i edrych ym mhob twll a chornel am arbedion
posibl. Yn ychwanegol at hyn, nodwyd fod y Cyngor wedi bod yn ymgynghori a
thrigolion Gwynedd i ofyn pa bethau mae’r Cyngor yn ei wneud sydd fwyaf pwysig
iddynt.
Rhoddwyd cyd-destun
ariannol gan nodi fod y Pennaeth Cyllid yn parhau i geisio sefydlu cyllideb
gytbwys ar gyfer 2019/20 a bu pedwar gweithdy i aelodau etholedig i roi
dealltwriaeth o ble maent arni erbyn hyn. Eglurwyd fod y Cyngor wedi derbyn
setliad siomedig arall gan Lywodraeth Cymru ble gwelwyd grant a roddir i
Lywodraeth Leol yn aros yn ei unfan. Ychwanegwyd er hyn fod pwysau aruthrol yn
wynebu'r Cyngor ym meysydd Addysg a Gofal a bod cynnydd sylweddol yn chwyddiant
cyflogau ac ar faterion megis ynni. O ganlyniad i hyn, eglurwyd fod y Cyngor yn
wynebu bwlch ariannol sydd yn debygol o fod o gwmpas £12.9m. Esboniwyd y camau
posib y gellir eu cymryd i leihau’r bwlch a drwy wneud hyn, nodwyd, fod yr
amcangyfrif diweddaraf yn dod a’r bwlch i lawr i tua £6.8m.
Ychwanegodd y Prif
Weithredwr mai proses fathemategol yw dod o hyd i’r bwlch ariannol sy’n
weddill. Ni ellir ond darganfod mwy o
arbedion neu gynyddu’r Dreth Gyngor. Nodwyd fel rhan o’r broses o edrych ar
bosibiliadau yn ystod y cyfnod ers diwedd yr haf fod yr Adrannau wedi adnabod
arbedion effeithiolrwydd pellach a'u bod i’w gweld yn atodiadau 1 a 2 yr
adroddiad. Mynegwyd fod yr arbedion effeithiolrwydd sydd yn cael eu cynnig yma
yn arbedion ble na fydd llawer o newid i’r gwasanaeth i drigolion Gwynedd a bod
canran ohonynt yn arbedion swyddfa gefn. Roedd atodiadau 3 i 6 wedyn yn
amlinellu arbedion fyddai yn debygol ar gael mwy o ardrawiad ar drigolion
Gwynedd ond nid i’r un graddfa a llawer o gynlluniau eraill a gafodd
ystyriaeth.
Bydd yr arbedion
yma, ychwanegodd, yn dod at £2.5miliwn a fydda’i dod a’r bwlch i lawr i oddeutu
£4.3miliwn. Ychwanegwyd os byddai modd i
ddarganfod £0.5 pellach, byddai hyn yn dod a’r bwlch i lawr i £3.8miliwn, a
fyddai cyfystyr a chynnydd yn y Dreth Cyngor o 5.5%.
Esboniwyd y bydd
ymgynghoriad ar y cynlluniau yn atodiad 3 i 6 yn cael ei gynnal ym mis Ionawr.
Yn dilyn hyn, ategwyd, bydd gweithdy yn cael ei gynnal ar gyfer yr holl aelodau
i gael rhoi eu barn ynglŷn â lefel benodol o Dreth Cyngor; yr atebion fydd
wedi eu derbyn drwy’r ymgynghoriad ac ystyried angen i ddod a mwy o
arbedion ag ardrawiad llawer gwaeth i mewn i’r hafaliad.
Sylwadau’n codi o’r
drafodaeth
-
Nodwyd
mai Prif Weinidog Cymru, pan yn Weinidog
dros Gyllid, a luniodd y gyllideb hon. Mynegwyd bod yr Arweinydd wedi datgan ei
siom a’i ddicter am y gyllideb i Lywodraeth Cymru. Ategwyd fod gan Lywodraeth
Cymru ddewis gan fod bron i biliwn ychwanegol o arian a’r gael ond fod y
Llywodraeth wedi blaenoriaethu'r holl adrannau eraill, ac ychwanegodd fod rhai
adrannau wedi gweld cynnydd o bron i 14%.
-
Mynegwyd
fod y setliad wedi ei ddisgrifio gan Brif Weithredwr Cymdeithas Lywodraeth Leol
Cymru fel un “brutal”, ond ychwanegwyd fod y setliad
yn un ddifrifol wael a dieflig. Mynegwyd fod pob awdurdod lleol wedi nodi y
bydd toriadau sylweddol am ddigwydd i’w gwasanaethau craidd. Nodwyd mai
Llywodraeth Cymru fydd yn gyfrifol am hyn, yn dilyn y bleidlais a fydd yn cael
ei gynnal wythnos yma i benderfynu ar eu cyllideb. Nodwyd hefyd mai cyfrifoldeb
unrhyw Aelod Cynlluniad a bleidleisiodd dros y setliad yma fyddai wynebu eu
hetholwyr yn y pendraw.
-
Mynegwyd
fod y Cyngor yn ceisio gwasgu’r geiniog olaf o wasanaethau drwy arbedion
effeithiolrwydd, er mwyn isafu’r effaith ar drigolion. Nodwyd mai'r arbedion swyddfa gefn yw’r camau
cyntaf, ond fod rhai ag ardrawiad swyddi.
-
Nodwyd
er bod y Cyngor wedi amddiffyn cyllidebau ysgolion ac ychwanegu chwyddiant ar
gyfer tâl athrawon ac yn y blaen, fod Llywodraeth Cymru yn torri eu grantiau i
ysgolion mewn termau “real”, drwy beidio ychwanegu unrhyw chwyddiant. Ychwanegwyd
fod y Cyngor yn ceisio gwarchod gwasanaethau addysg a gofal, ond os bydd pethau
yn parhau fel hyn, yna mi fydd angen ail ymweld â’r adrannau yma a gall hynny
danseilio diogelwch a bywydau plant a phobl ifanc.
-
Nodwyd
fod angen i’r Cyngor ddod o hyd i ffordd i adael i drigolion wybod mai
toriadau Llywodraeth Cymru yw’r rhain, a
bod Cyngor Gwynedd yn ymateb i’r her sydd yn eu hwynebu.
- Codwyd cwestiwn ynglyn a chynllun Pont Abermaw ac fe nododd yr aelod Cabinet ar gyfer Priffyrdd a Bwrdeistrefol fod yna drafodaethau yn mynd ymlaen i weld a ellid gwireddu’r arbediad yma gan sicrhau fod y llwybr yn parhau ar agor. Nodwyd mai yn Ebrill 2020 y byddai disgwyl i’r cynllun yma wireddu ei hun ac felly ‘roedd yna amser ar gael i drafodaethau barhau.
Awdur:Dilwyn Williams
Dogfennau ategol:
- Eitem 8 - Adroddiad - Cyfarch y Bwlch Ariannol, eitem 8. PDF 109 KB
- Eitem 8 - Atodiad 1 - Cyfarch y Bwlch Ariannol, eitem 8. PDF 84 KB
- Eitem 8 - Atodiad 2 - Cyfarch y Bwlch Ariannol, eitem 8. PDF 59 KB
- Eitem 8 - Atodiad 3 - Cyfarch y Bwlch Ariannol, eitem 8. PDF 47 KB
- Eitem 8 - Atodiad 4 - Cyfarch y Bwlch Ariannol, eitem 8. PDF 68 KB
- Eitem 8 - Atodiad 5 - Cyfarch y Bwlch Ariannol, eitem 8. PDF 37 KB
- Eitem 8 - Atodiad 6 - Cyfarch y Bwlch Ariannol, eitem 8. PDF 94 KB
- Eitem 8 - Adroddiad Canlyniadau Arolwg - Pa wasanaethau sy'n bwysig i chi, eitem 8. PDF 7 MB