Agenda item

Cyflwyno adroddiad gan y Rheolwr Cynllunio

Cyflwynodd Nia Haf Davies yr adroddiad a’r atodiadau, a oedd yn cynnwys fersiwn drafft ymgynghorol diwygiedig o’r Canllaw Cynllunio Atodol (drafft ymgynghorol) ‘Cynnal a Chreu Cymunedau Nodedig’. Nododd bod penderfyniad y Pwyllgor hwn ym mis Ebrill wedi arwain at benodi partneriaeth i ymgymryd â gwerthusiad beirniadol o’r Canllaw drafft ymgynghorol. Tynnodd sylw at gymwysterau a phrofiad y ddau gwmni, gan nodi bod Owain Wyn (Burum) yn bresennol i sȏn am y gwaith (Atodiad 1) ac i ateb cwestiynau. Tynnodd Nia sylw at y math o newidiadau a fyddai eu hangen er mwyn gallu gweithredu ar argymhellion Burum a Chwmni Iaith. Dywedodd bod yr Uned Polisi Cynllunio ar y Cyd a’r Gwasanaethau Cynllunio yn gwbl gefnogol i argymhellion y cwmnïau a’r newidiadau. Wrth fynd trwy Atodiad 3, tynnodd sylw at y prif newidiadau a oedd yn gwella llif y ddogfen a rhoi mwy o eglurder am ddisgwyliadau yn gysylltiedig â’r broses o roi ystyriaeth i’r iaith Gymraeg o’r cam sgrinio i’r cam gwneud penderfyniad.

 

Tynnodd Owain Wyn sylw’r Pwyllgor at y canlynol:

 

i. Eu bod wedi addasu profion a fyddai arolygwyr cynllunio’n defnyddio i asesu

cadernid cynllun datblygu;

 

ii. Eu bod wedi adnabod gwelliannau a fyddai’n golygu bod yr asesiadau ieithyddol yn

fwy tebyg i ffurfiau eraill o asesiadau (amgylcheddol a busnes) a oedd yn edrych ar

risg (nid perygl), tebygolrwydd y risg, a pha mor ddifrifol ydi’r risg;

 

iii. Mai asesiadau ieithyddol a oedd eu hangen ar gyfer Datganiad ac adroddiad Asesiad Effaith;

 

iv. Bod yr angen i ymgymryd ag ymgynghoriad cyhoeddus cyn cyflwyno cais cynllunio ar gyfer datblygiadau ‘mawr’ yn gam pwysig oherwydd mae’n golygu byddai’n rhoi cyfle

clir i ymgeiswyr ar gyfer y math hwn o ddatblygiad i ymgysylltu gyda chymunedau ac

eraill cyn cyflwyno cais cynllunio ynglŷn â natur y datblygiad a’i effaith ar gymunedau,

gan gynnwys yr iaith Gymraeg;

 

v. Bod y matrics effaith yn ddull gweladwy o ddod i gasgliad am effaith y datblygiad;

 

vi. Bydd mwy o asesiadau yn fodd o ddatblygu sail dystiolaeth a dealltwriaeth am y maes.

 

Atgoffwyd y Pwyllgor bod craffu’r Canllaw yn digwydd yn gynharach yng Ngwynedd nag yn Ynys Môn. Tynnodd sylw at adroddiad Cadeirydd y Gweithgor Ymchwiliad Craffu Cymunedau (Atodiad 2 a 2a), a oedd yn cyfeirio at adborth a gafwyd yn ystod cyfnod ymgysylltu anffurfiol yn 2016 ynglŷn â chynnwys Canllawiau am ddatblygu a’r iaith Gymraeg sy’n bodoli yn y 2 Sir ar hyn o bryd. Nododd bod y Gweithgor wedi gofyn am ymateb cryno i’r materion a godwyd bryd hynny. Cyfeiriodd at yr ymateb drafft yng ngholofn C a cholofn Ch fel man cychwyn, a bod cyfle i’r Pwyllgor holi neu wneud sylwadau am yr ymateb cyn iddo gael ei gyfeirio at y Gweithgor.

 

Cyfeiriwyd at yr argymhellion ac wrth wneud hynny cyfeiriodd at Atodiad 4, a oedd yn rhoi gwybodaeth am y drefn ymgynghori gyhoeddus, yn ogystal â’r amserlen arfaethedig ar gyfer camau nesaf y broses.

 

Materion a godwyd:

i. Derbyniwyd sylw am y term ‘Cynnal a Chreu Cymunedau Nodedig’ – ‘roedd yr Aelod yn ansicr ynglŷn â beth olygir gydag hynny.

 

ii. Nodwyd fod yr effaith ieithyddol sy’n deillio o fusnesau mawr yn debygol o fod yn llawer iawn mwy nag o fusnesau bychan o ran eu maint. Credodd na ddylid cosbi busnesau bychan trwy osod haen ychwanegol o fiwrocratiaeth iddynt, h.y. yr angen am asesiadau a gwybodaeth ychwanegol i’w cyflwyno gyda chais cynllunio. Mae busnesau bach yn aml yn fusnesau Cymraeg teuluol. Ymhellach nodir fod angen i fusnesau gymryd perchnogaeth hefyd am yr effaith ieithyddol maent yn ei gael.

 

iii. Cydnabuwyd fod y Canllaw yn ddarn o waith sydd yn unigryw ac yn arbennig i Wynedd a Môn. Cyfeiriwyd at y ffaith bod y cwmnïau yn cydnabod a chanmol gwaith yr Uned agwaith y Pwyllgor hyd yma. Nodwyd fod y newidiadau sy’n deillio o’r gwerthusiad annibynnol sydd wedi cael ei gynnal yn ymwneud gyda’r ffordd mae’r wybodaeth yn cael ei gyflwyno yn y Canllaw a sut mae’r wybodaeth ar gyfer yr asesiadau’n cael ei gyflwyno, yn hytrach na golygu newidiadau arwyddocaol i gynnwys y Canllaw.

 

iv. Cyfeiriwyd at drafodaeth blaenorol ynglŷn â darparu cyfleoedd hyfforddiant ar sut i

ddefnyddio’r Canllaw. Bu cyfeiriad yn y gorffennol at drefn rhoi tystysgrif i unigolion a

chwmnïau a fyddai wedi bod mewn sesiwn hyfforddiant. A ddylai’r Canllaw gyfeirio at

hynny?

 

v. Gofynnwyd am eglurder i’r testun oedd wedi ei gynnwys yn nhudalen 39 a oedd yn

ymwneud ag eglurder y cwestiynau a’r trothwyon.

 

vi. Holwyd ynglŷn â’r argymhelliad bod swyddogion yn cael hawl i wneud ‘man newidiadau’ – beth oedd hynny’n ei olygu.

 

Ymateb:

 

i. Nodi’r sylw.

 

ii. O ran y wybodaeth a fyddai angen efo cais cynllunio o bersbectif yr iaith Gymraeg, yn ôl Polisi PS 1 ni fyddai angen i fusnesau bach ymgymryd ag asesiad ar ffurf Datganiad nag Asesiad Effaith Iaith Gymraeg oherwydd na fyddent yn cyrraedd y trothwyon yn y Polisi, sef bod arwynebedd llawr yr uned busnes yn 1,000m2 neu fwy neu fod 50 neu fwy o weithwyr yn cael eu cyflogi ar y safle neu fod y busnes yn un mawr ac ar safle ar hap annisgwyl. Mae gwaith paratoi’r Cynllun wedi cydnabod rôl busnesau bach i gynnal

cymunedau ac fe’u cefnogir mewn sawl polisi.

 

iii. Nodi’r sylw. Cyfeiriodd Owain Wyn at gydnabyddiaeth yn eu hadroddiad at y cydweithio buodd rhyngddynt a’r Uned wrth wneud y gwaith.

 

iv. Eglurwyd mai mater gweithredol oedd trefnu hyfforddiant ac na fyddai’n briodol

cynnwys cyfeiriad at hynny yn y Canllaw. Bydd trefniadau yn cael ei gwneud ar ôl i’r

Canllaw gael ei fabwysiadu er mwyn cynnal sesiwn codi ymwybyddiaeth i bartïon

amrywiol, e.e. swyddogion cynllunio, asiantau cynllunio ac unigolion/ cwmnïau eraill a

fyddai’n cynghori ymgeiswyr am ganiatâd cynllunio. Mae’n debygol byddai’r

Gwasanaeth Cynllunio yn cydweithio gyda chwmnïau allanol i lunio a rhoi’r hyfforddiant.

 

v. Esboniwyd mai crynodeb o farn y craffwyr oedd wedi ei gynnwys yn y golofn olaf ac mai’r ymatebwyr i’r ymgysylltu anffurfiol oedd wedi codi’r materion/ gofyn cwestiynau yn y golofn gyntaf yn y tabl yn Atodiad 2a.

 

vi. Cadarnhawyd mai diwygiadau golygyddol yn unig fyddai’n cael ei wneud er mwyn

sicrhau fod y ddogfen yn ramadegol gywir a bod unrhyw croesgyfeirio o fewn y ddogfen

yn gywir.

 

Penderfyniad:

Penderfynwyd rhoi’r hawl i Swyddogion wneud mân newidiadau golygyddol i’r Canllaw cyn ei ryddhau ar gyfer ymgynghori cyhoeddus, ynghyd a chymeradwyo’r hawl i ryddhau’r Canllaw ar gyfer cyfnod ymgynghori cyhoeddus.