Agenda item

Aelod Cabinet – Y Cynghorydd W.Gareth Roberts

I dderbyn adroddiad ar yr uchod  (ynghlwm).

Cyflwynwyd – adroddiad yr Aelod Cabinet Oedolion, Iechyd a Llesiant yn diweddaru’r aelodau ar gynllun gweithredu arolygiad Arolygiaeth Gofal a Gwasanaethau Cymdeithasol Cymru ac Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru o ansawdd y gofal a’r cymorth a ddarperir gan y Gwasanaeth Anabledd Dysgu. 

Ymhelaethodd y Pennaeth a’r Uwch Reolwr ar gynnwys yr adroddiad, gan hefyd ymateb i gwestiynau / sylwadau gan yr aelodau.  Codwyd y prif bwyntiau a ganlyn:-

·         Gan mai’r Tîm Cefnogaeth Weithredol a PBS yw’r tîm cyntaf o’i fath yng Nghymru, nodwyd y byddai’n fuddiol i’r pwyllgor dderbyn adroddiad, unwaith y bydd y gwaith o gasglu’r data wedi’i gwblhau ym Mawrth 2019, yn amlinellu’r hyn a ddysgwyd o’r model yma, y deilliannau a sut y bwriedir ei ddatblygu i’r dyfodol gyda siroedd eraill.

·         Croesawyd cydweithio agos a phositif y gwasanaeth gyda’r Bwrdd Iechyd.

·         Nodwyd, o ran y gwendidau, bod angen gwella a miniogi’r berthynas gyda’r gwasanaethau therapi galwedigaethol arbenigol o safbwynt cyfarch anghenion oedolion gydag anableddau dysgu, sy’n fwy cymhleth a heriol.  Hefyd, byddai angen edrych ar gael swyddogion gwybodaeth a chyngor yn rhan o’r Tim Ataliol newydd, fydd yn dod i rym ym mis Ebrill 2019.

·         Nodwyd bod y gwasanaeth yn cyfarch yr her ariannol drwy gyfuniad o ffactorau, gan gynnwys cydweithio gyda darparwyr allanol i edrych ar bob cyfle i gyflwyno ceisiadau am grantiau, canfod gorddarpariaeth, adolygu pob achos mae’r gwasanaeth yn ei gefnogi ac edrych ar leoliadau all-sirol.

·         Croesawyd gweledigaeth y gwasanaeth a’r gwaith datblygol sy’n digwydd gyda Dr. Sandy Toogood o Brifysgol Bangor.

·         Mewn ymateb i ymholiad ynglŷn â faint o geisiadau am gymorth a chefnogaeth sy’n cael eu gwrthod a pham, eglurwyd, yn wahanol i’r drefn hanesyddol lle ‘roedd pobl yn cael eu gwrthod oherwydd nad oeddent yn ffitio i mewn i gategori penodol, bod yr anghenion yn cael eu diwallu mewn ffyrdd gwahanol erbyn hyn.  Nodwyd y gellid edrych yn fwy manwl ar y ffigurau, i weld oes yna ffigurau ynglŷn â phobl sy’n cael eu gwrthod, ond credid, petai yna anghenion, y byddai’r anghenion hynny yn cael eu cyfarch, naill ai gan y Gwasanaeth Anabledd Dysgu, neu’r Gwasanaeth Oedolion.  Ychwanegwyd bod trafodaethau ar y gweill ynglŷn â chryfhau’r trefniadau o ran yr oedolion hynny lle mae elfen o risg, ond nad ydynt, o angenrheidrwydd, yn mynd i fod angen cefnogaeth arbenigol.  Nodwyd ymhellach, wrth edrych ar y data sydd gan y gwasanaeth, o bosib’ y gellid canfod gwybodaeth sy’n ateb y cwestiynau a godwyd gan yr aelod ac y gellid parhau’r drafodaeth gyda hi.

·         Diolchwyd i’r aelodau staff hynny sy’n gweithio yn eu hamser eu hunain yn cynorthwyo gyda’r grwpiau a’r cyfleoedd cymdeithasol fin nos, yn bennaf yn y grwpiau coginio.  Fodd bynnag, cwestiynwyd pam bod hynny’n digwydd yn y lle cyntaf a holwyd onid oedd yna rôl i’r trydydd sector fod yn cynorthwyo gyda’r math yma o weithgareddau.

·         Nodwyd bod y Pwyllgor Archwilio a Llywodraethu wedi edrych ar yr ôl-groniad o asesiadau DoLS, ac wedi rhoi neges glir i’r adran ynglŷn â’r angen i sicrhau ymdrin ag achosion yn amserol.  Hefyd, deellid bod rhai gweithwyr cymdeithasol eisoes yn meddu ar y cymhwyster asesu DoLS cyn yr hyfforddiant diweddar a holwyd a oedd yr unigolion hynny yn cynnal asesiadau.  Mewn ymateb, nodwyd bod yr adran yn ceisio sicrhau bod yr adnoddau yn mynd i mewn i ddelio gyda’r asesiadau, yn enwedig i roi blaenoriaeth i’r rhai sy’n achosion brys, ond bod hwn yn parhau i fod yn faes sy’n hynod heriol yng Ngwynedd, fel mwy neu lai bob un awdurdod lleol arall.  Bellach ‘roedd tua 30 o swyddogion yn medru gwneud yr asesiadau, yn cynnwys y rhai oedd wedi’u hyfforddi ers peth amser.  O ystyried y cwestiynu yn y pwyllgor hwn a’r Pwyllgor Archwilio a Llywodraethu oherwydd y risgiau sy’n codi, cytunodd y pennaeth i ddod â gwybodaeth yn ôl i’r Cadeirydd a’r Is-gadeirydd o ran y cynnydd yn y maes yma.

·         Gofynnwyd i’r adran rannu gwybodaeth gyda’r pwyllgor ynglŷn â’r Grŵp Trawsffurfio amlddisgyblaethol.

·         Croesawyd y gwaith sydd wedi digwydd dros y ddwy flynedd a hanner ddiwethaf i geisio cyfarch argymhellion yr arolygiad o’r gwasanaeth.  ‘Roedd y pwyllgor yn argyhoeddedig bod y gwasanaeth yn symud i’r cyfeiriad cywir, ond yn cydnabod, ar yr un pryd, bod yna lawer o waith i’w wneud eto.