Rhaglen a chofnodion

Derbyn unrhyw ymddiheuriadau am absenoldeb.

Y Cynghorwyr Judith Humphreys, Keith Jones a Dewi Owen

Anest Gray Frazer (yr Eglwys yng Nghymru)

Derbyn unrhyw ddatganiadau o fuddiant personol.

Datganodd y canlynol fuddiant personol yn Eitem 7 – Canolfannau Byw’n Iach:-

·         Y Cadeirydd, y Cynghorydd Beth Lawton oherwydd ei bod yn Gyfarwyddwr y Cwmni Byw’n Iach.  ‘Roedd o’r farn ei fod yn fuddiant sy’n rhagfarnu ac ymneilltuodd o’r gadair a gadawodd y cyfarfod yn ystod y drafodaeth ar yr eitem. 

·         Y Cynghorydd Cemlyn Williams, oherwydd ei fod yn Gyfarwyddwr y Cwmni Byw’n Iach.  Roedd o’r farn ei fod yn fuddiant sy’n rhagfarnu, a gadawodd y cyfarfod yn ystod y drafodaeth ar yr eitem.

Nodi unrhyw eitemau sy’n fater brys ym marn y Cadeirydd fel y gellir eu hystyried.

Dim i’w nodi.

Bydd y Cadeirydd yn cynnig y dylid llofnodi cofnodion y cyfarfod blaenorol o’r pwyllgor hwn a gynhaliwyd ar 22 Tachwedd, 2018 fel rhai cywir  (ynghlwm).

Llofnododd y Cadeirydd gofnodion y cyfarfod blaenorol o’r pwyllgor hwn a gynhaliwyd ar 22 Tachwedd, 2018 fel rhai cywir.

Aelod Cabinet – Y Cynghorydd Gareth Thomas

Ystyried adroddiad ar yr uchod  (ynghlwm).

*10.00yb – 10.45yb

Cyflwynwyd – adroddiad yr Aelod Cabinet Addysg yn manylu ar ganlyniadau terfynol haf 2018.

Ymhelaethodd yr Aelod Cabinet a’r swyddogion ar gynnwys yr adroddiad, gan hefyd ymateb i gwestiynau / sylwadau gan yr aelodau.

Crynhodd y Cadeirydd brif gasgliadau’r drafodaeth fel a ganlyn:-

·         Bod y brif drafodaeth ar y mater hwn wedi digwydd ym mis Medi'r llynedd pan gyflwynwyd y data craidd i’r pwyllgor hwn, a dim ond mân sylwadau a godwyd yn y cyfarfod hwn.

·         O ran y Cyfnod Sylfaen, mae yna ddealltwriaeth bod newid wedi bod yn sail yr asesu a bod GwE yn cyd-weithio gyda’r ysgolion er mwyn sicrhau asesu o safon a sicrhau cefnogaeth i hynny.

·         O ran Cyfnod Allweddol 5, er y derbyniwyd esboniad o’r data a’r hyn sy’n digwydd yng Ngwynedd a pha gefnogaeth sydd ar gael, mynegir peth siom a phryder nad yw’r data’n gyhoeddus ac mae angen sicrhau sut y gall aelodau gynorthwyo ysgolion yn eu rôl fel llywodraethwyr i sicrhau bod cefnogaeth benodol ar gyfer pynciau penodol, fel bo’r angen.

·         O ran y newid yn lefel trothwy graddau TGAU Saesneg, mae’r pwyllgor yn parhau i roi cefnogaeth i’r Aelod Cabinet a’r adran i frwydro o ran y newid sydd wedi bod yn y ffin ac yn datgan eu siomedigaeth na chafwyd datrysiad i hyn hyd yma, yn arbennig ar gyfer yr unigolion hynny na lwyddodd efallai i gael y graddau C a B disgwyliedig y llynedd.  Hefyd, dymuna’r pwyllgor roi neges glir bod angen sicrhau na fydd disgyblion eleni yn dioddef yn yr un ffordd mewn unrhyw bwnc.

Aelod Cabinet – Y Cynghorydd Gareth Thomas

Ystyried adroddiad ar yr uchod  (ynghlwm).

*10.45yb – 11.30yb

Cyflwynwyd – adroddiad yr Aelod Cabinet Addysg yn ceisio barn yr aelodau ar yr opsiynau ar gyfer ail-strwythuro’r Canolfannau Iaith yn sgil diffyg yn y gyllideb o 2019/20 ymlaen, ynghyd â’r sylwadau a gyflwynwyd fel rhan o’r ymgynghoriad.

Ymhelaethodd yr Aelod Cabinet a’r swyddogion ar gynnwys yr adroddiad, gan hefyd ymateb i gwestiynau / sylwadau gan yr aelodau.

Crynhodd y Cadeirydd brif gasgliadau’r drafodaeth fel a ganlyn:-

·         Bod y pwyllgor yn ddiolchgar am y diweddariad o’r hyn sydd wedi digwydd gyda’r ymgynghoriad mewnol a bod yna werthfawrogiad clir o’r gwaith a wneir gan y canolfannau iaith a’u llwyddiant. 

·         Nad oes yna neges glir o’r pwyllgor hwn ynglŷn â’r datrysiad i’r diffyg ariannol.  Serch hynny, mae yna negeseuon clir i’w cyflwyno i sylw’r adran mewn pedwar maes, sef:-

Ø  Mae pryder wedi’i gyfleu gan y pwyllgor nad oedd yr un o’r egwyddorion yn cynnwys sicrhau cadw ansawdd y ddarpariaeth i’r dyfodol a bod pwyslais gan y pwyllgor i gynnal asesiad effaith cydraddoldeb ar yr opsiwn ffafredig, ac efallai bod lle hefyd i fesur yr ansawdd ac effaith newid ar y ddarpariaeth o hyn ymlaen.

Ø  Nodir peth pryder ynglŷn â’r newid posib’ yn llwyth gwaith y sawl sy’n gweithio yn y canolfannau iaith, ond nodir hefyd, ar yr un pryd, bod y pryder hwnnw ar draws yr holl ystod o wasanaethau a ddarperir gan yr Adran Addysg ym mhob ysgol a bod y gymhareb disgybl / athro ym mhob dosbarth yn fater sydd angen edrych arno hefyd.  Ar yr un pryd, roedd pwyslais ar yr angen i gael 2 athro / athrawes yn yr Uned Uwchradd.

Ø  Cefnogir parhad y trafodaethau mewn ymgais i ddwyn perswâd ar Lywodraeth Cymru i barhau i roi mwy o arian ar gyfer cefnogi’r Gymraeg o hyn allan.

Ø  Derbynnir bod y grant yn cael ei dorri ac er y byddai’n well gan bawb petai hynny ddim yn bod, mae’r pwyllgor yn annog yr adran i edrych ar unrhyw ffynonellau eraill posib’, boed hyn yn arian grant ychwanegol neu ba ffynhonnell bynnag.  Er hynny, derbynnir yn llwyr fod yr ysgolion wedi cymryd toriadau sylweddol a pharhaus dros amser bellach, ac er yn opsiwn, nid oedd y pwyllgor yn dymuno edrych ar yr ysgolion i gyllido hyn.  Yn ogystal, fe godwyd y risg ynglŷn â’r posibilrwydd o beth sy’n mynd i ddigwydd  yn y dyfodol gan fod GwE yn edrych ar y grant yma ymhellach.

Aelod Cabinet – Y Cynghorydd Craig ab Iago

Ystyried adroddiad ar yr uchod  (ynghlwm).

*11.30yb – 12.15yp

*amcangyfrif o’r amseroedd

Cadeiriwyd yr eitem hon gan yr Is-gadeirydd oherwydd buddiant y Cadeirydd yn y mater.

Cyflwynwyd - adroddiad yr Aelod Cabinet Tai, Hamdden a Diwylliant yn diweddaru’r pwyllgor craffu o’r cynnydd sydd wedi ei wneud yn erbyn yr achos fusnes cymeradwy ar gyfer trosglwyddo’r canolfannau byw’n iach i gwmni sydd wedi ei reoli gan y Cyngor ac yn cynnig amlinelliad o’r trefniadau sydd mewn lle i gyfarch y sylwadau a wnaethpwyd gan y pwyllgor hwn yn ôl yn ei gyfarfod ar 26 Medi, 2017.

Ymhelaethodd yr Aelod Cabinet a’r swyddogion ar gynnwys yr adroddiad, gan hefyd ymateb i gwestiynau / sylwadau gan yr aelodau.

Crynhodd yr Is-gadeirydd brif gasgliadau’r drafodaeth fel a ganlyn:-

·         Bod gwell dealltwriaeth o’r datblygiadau yn dilyn yr eitem hon i’r pwyllgor, yn arbennig o ran y cytundeb, y berthynas gyda’r Cyngor, y trefniadau llywodraethu a’r ochr ariannol hefyd. 

·         Cafwyd atebion i nifer o gwestiynau ar faterion penodol mewn perthynas â sefyllfa llyfrgelloedd, ysgolion, grantiau, ayb.

·         Ymatebwyd hefyd i’r materion a godwyd ym Medi 2017 ac nid oedd gan y pwyllgor unrhyw sylwadau penodol pellach i’w gwneud.

·         Bod y pwyllgor o’r farn y dylid llunio cynllun cyfathrebu er mwyn sicrhau bod trigolion Gwynedd yn ymwybodol o’r camau sydd ar droed.

·         Rhaid cael sicrwydd y bydd y gofynion o ran yr iaith Gymraeg yn rhan o’r cytundeb ac y bydd hynny’n cael ei graffu gan y pwyllgor hwn.